Media and wine are not good friends in Belgium. Superficial and incorrect information is moribund, and no one ever takes the time to correct it as items usually get the ‘light’ treatment, snuck in as filler. On the 23rd of December the VRT news contained an item on wine investments. The way it was announced in the newsreader’s almost playful style did not bode well. My fears were confirmed and it was yet another casual report that would do more harm than good to the image of wine. In exceptional circumstances, as the original video is in Dutch, my commentary is also provided in Dutch. Happy reading and more importantly, happy holidays!
In een KB van April 2014 vaardigde de FSMA een commercialiseringsverbod uit voor bepaalde financiële producten, waaronder beleggingsfondsen in wijn. De aanleiding hiervan, zoals expliciet vermeld in het KB ,was de opschorting van uitbetalingen die de Luxemburgse financiële waakhond had opgelegd aan Nobles Crus, een fonds dat belegde in fijne wijnen (uitgegeven door Elite Advisors, een Luxemburgse fondsbeheerder gespecialiseerd in ‘passion investments’). De opschorting werd gerechtvaardigd door een auditrapport dat de waardering van de wijnen in het fonds in vraag stelde. Tot op heden wachten beleggers in het fonds nog steeds op nieuws inzake een eventuele uitbetaling van de restwaarde.
Nobles Crus is geen alleenstaand geval. Het volstaat om de nieuwsberichten op gespecialiseerde wijnwebsites zoals Decanter.com door te nemen om verschillende veroordelingen en faillissementen te vinden. Om dan, zelfs in een light reportage, een veilingmeester terloops te laten vermelden hoe het rendement op een fles Pétrus over anderhalf jaar 50% bedraagt zonder hierbij een waarschuwing te geven is niet te verantwoorden.
De veilingmeester van Sylvies is correct in het vermelden van de moeilijke laatste jaren. De Liv-ex-indexen die de dagelijkse prijsbewegingen van fijne wijnen die op de Liv-ex beurs worden verhandeld weergeven tonen inderdaad een negatief resultaat op vijf jaar. Wat echter niet kan is beweren dat beleggingswijnen gevonden kunnen worden rond 60-80 euro. Als we kijken naar de componenten van de Liv-ex 100 wordt het al snel duidelijk dat geen enkele wijn bij de eerste verkoop minder dan 100 euro kost. In zogenaamd betere jaren ligt de ex-chateau prijs significant hoger en spreken we over een veelvoud van 100. Door de categorie van beleggingswijnen te definiëren op basis van slechts één criterium, de prijs, creëer je een te breed en vaag universum terwijl het merendeel van de wijnen die effectief meerwaarde hebben gegenereerd beperkt is tot slechts enkele domeinen, streken of jaren.
Bewaaromstandigheden worden kort vermeld maar niet besproken in de juiste context. De waarde van een investeringswijn staat of valt met zijn oorsprong. Een mogelijke koper of veilinghuis wil absolute zekerheid dat zijn fles origineel is en eist bewijzen zoals een originele, ongeopende kist, aankoopbewijzen bij gereputeerde handelaren of indicatoren dat de wijn rechtstreeks van het domein komt. Het Rudy Kurniawan-schandaal in de Verenigde Staten deed de wereld van investeringswijnen op zijn grondvesten daveren toen bekend raakte dat een wijnverzamelaar van goede reputatie jarenlang flessen had vervalst en doorverkocht. Nog steeds zijn velen er niet van overtuigd dat alle vervalste flessen getraceerd werden. Een beginner die denkt dat hij een goede slag kan slaan op Ebay of Tweedehands.be is gewaarschuwd, maar niet door deze reportage.
Tenslotte kun je een investering in wijn niet vergelijken met een spaarboekje, een aandeel of een obligatie, omdat de prijsbepalende factoren niet in courante financiële termen kunnen worden geobserveerd. Prijsevoluties in Bordeaux werden jarenlang gestuurd door verwachtingen inzake de Chinese vraag, slechte en onvoorspelbare oogsten hebben geleid tot een zeer beperkt aanbod in Bourgogne of voorraden bij handelaren of domeinen, al dan niet bewust achtergehouden hebben ook hun impact van de uiteindelijke prijs. Het enige gemeenschappelijke punt tussen wijn en meer traditionele financiële producten blijft een oude beleggingswijsheid: de rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor toekomstige prestaties!
Bijkomende bemerkingen
Na bovenstaande reactie is het misschien vreemd dat ik op zich geen probleem heb met wijninvesteringen. Veel wijnliefhebbers klagen over ‘de Chinezen’ of de ‘one-percenters’ die de prijzen van bepaalde domeinen of jaren omhoog stuwen en zo de ware wijnliefhebbers het recht ontnemen om deze wijnen te proeven. Hier ben ik het echter niet mee eens. Passie en kennis geven je niet automatisch een betere claim in de wijnwereld dan iemand die het geld heeft om meteen in de hogere prijssegmenten in te stappen.
Gefrustreerd wordt dan wel eens gezegd dat zo iemand er toch niets van kent en het niet zal kunnen appreciëren zoals de ware liefhebber dit kan. So what? De meest verhandelde wijnen in de Liv-ex Index zijn in handen van multinationals zoals LVMH of Pinault. Moet je als wijnliefhebber dan echt zo naïef en zelfs arrogant zijn om te denken dat jij het doelpubliek bent? De exuberante prijzen die voor sommige wijnen worden gevraagd en ze interessant maken als investeringsproduct zijn het resultaat van actoren aan zowel vraag –en aanbodzijde: de vermogende consumenten die prijs als enige determinant in hun aankoopbeslissing hanteren en de domeinen die bij een goed jaar weten dat de wijn zich zelf verkoopt, ongeacht de prijs die ze zetten.
Als wijnliefhebber ben ik er van overtuigd dat er te veel mooie, interessante, spannende of vernieuwende wijnen te vinden zijn buiten deze niche van een niche, waarom zou ik me er dan druk om maken? Laat degenen die zich willen amuseren met het ruilen van wijn onder elkaar doen wat ze doen en concentreer je op wat jij graag drinkt. Staar je niet blind op het random getal tussen 89 en 94 dat criticus X of Y op een fles heeft geplakt en trap al zeker niet in de val van ‘het is zo duur dat het wel goed moet zijn’!